PIĘKNICZKOWATE

Piękniczkowate (Poeciliidae) - rodzina ryb karpieńcokształtnych (Cyprinodontiformes). Wiele gatunków z tej rodziny, zwłaszcza ozdobne odmiany hodowlane żyworódek, to ryby popularne w akwarystyce. Cenione w handlu akwarystycznym. Wśród wielu żyworodnych gatunków z podrodziny Poeciliinae znajdują się ryby, które zyskały dużą popularność w hodowlach akwarystycznych, między innymi molinezje, gupiki, limki, gambuzje, żyrardynki, drobniczki i mieczyki. Są to z reguły ryby atrakcyjnie ubarwione i dość odporne na zmienne warunki środowiskowe, a z tych powodów zalecane początkującym akwarystom.

Występowanie:

Od południowo-wschodnich stanów USA, aż do północno-wschodniej Argentyny, a także w Afryce i na Madagaskarze. Zasiedlają tropikalne i subtropikalne nizinne wody słodkie i słonawe. Niektóre gatunki z rodzaju Poecilia zostały introdukowane na tereny zagrożone malarią, ponieważ w swym naturalnym środowisku żywią się larwami komarów. W nowym miejscu  zmieniały zwyczaje żywieniowe i stawały się czasem niebezpieczną konkurencją pokarmową dla gatunków rodzimych. W wielu rejonach występowania pełnią pożyteczną rolę odżywiając się larwami komarów, dzięki czemu są sprzymierzeńcem człowieka w walce z malarią.

Introdukcja  –  czyli wprowadzenie nierodzimego gatunku lub niższego taksonu pochodzącego z innego geograficznie regionu, jako nowego elementu danej biocenozy. 

Cechy charakterystyczne:

Obejmuje podrodziny Aplocheilichthyinae, Procatopodinae i Poeciliinae. Piękniczkowate to ryby niewielkich rozmiarów, przeważnie o długości kilku centymetrów. Największe z nich to gatunki osiągające 20 cm długości. Rybki te mają wysoko położone płetwy piersiowe, ciało o wydłużonym kształcie, spłaszczone bocznie w większym lub mniejszym stopniu. Całe ciało, często również część płetw, pokryte są łuskami. 

Zewnętrzny dymorfizm płciowy widoczny wyraźnie dzięki przekształceniu płetwy odbytowej u samców w narząd kopulacyjny, zwany gonopodium. Zróżnicowanie budowy gonopodium u poszczególnych gatunków piękniczkowatych to cecha charakterystyczna podczas określania przynależności gatunkowej danego osobnika. Samce są znacznie mniejsze od samic, co jest uznawane za przystosowanie zwiększające efektywność reprodukcji. U samic niektórych gatunków piękniczkowatych występuje zjawisko superfetacji – po jednorazowej kopulacji samica może wydać kilka miotów potomstwa. Czyli jedno zapłodnienie wystarcza na  Do tej ostatniej podrodziny zaliczono ryby jajożyworodne, których samce posiadają narząd kopulacyjny - gonopodium. 

Piękniczkowate są wszystkożerne, Pokarm piękniczkowatych stanowią glony, larwy owadów, drobne skorupiaki i ryby. Niektóre gatunki zostały introdukowane na tereny zagrożone malarią, ponieważ w swym naturalnym środowisku żywią się larwami komarów. 

Systematyka:

Do tej rodziny zalicza się około 300 gatunków rybek. Ich podział systematyczny nie został ostatecznie ustalony. Wyróżniane są podrodziny:

Aplocheilichthyinae – występują na wybrzeżach zachodniej Afryki,

Poeciliinae – szeroko rozprzestrzeniona w obydwu Amerykach, silnie zróżnicowana grupa obejmująca ponad 200 gatunków. Występuje u nich zapłodnienie wewnętrzne, samce zaopatrzone są w narząd kopulacyjny zwany gonopodium. Wszystkie, poza jednym gatunkiem (Tomeurus gracilis), są żyworodne.

Procatopodinae – około 80 gatunków, w tym 5 występujących w Ameryce Południowej i ponad 70 w Afryce; gatunki południowoamerykańskie osiągają do 2 cm standardowej długości i są najmniejszymi z karpieńcokształtnych,

GATUNKI RYB:

► gupik Endlera (żyworódka Endlera) (Poecilia endleri)
► gupik pawie oczko (Poecilia reticulata)

► drobniczka jednodniówka (Heterandria formosa)
► drobnotka nadobna (Neoheterandria elegans)
► jednoplamka (Phalloceros caudimaculatus caudimaculatus)

► gambuzja Holbrooka (Gambusia holbrooki)
► gambuzja pospolita (Gambusia affinis)
► gambuzja Regana (Gambusia regani)

► mieczyk Alvareza (Xiphophorus alvarezi)
► mieczyk dwukropek (Pseudoxiphophorus bimaculatus)
► mieczyk Hellera (Xiphophorus helleri)
► mieczyk Millera (Xiphophorus milleri)
► mieczyk Montezumy (Xiphophorus montezumae)
► mieczyk Nezahualcoyotla (Xiphophorus nezahualcoyotl)

► zmienniak plamisty (platka) (Xiphophorus maculatus)
► zmienniak wielobarwny (Xiphophorus variatus)

► molinezja górska (Poecilia orri)
► molinezja ostrousta (Poecilia sphenops)
► molinezja szerokopłetwa (Poecilia latipinna)
► molinezja żaglopłetwa (Poecilia velifera)

► piękniczka błękitnooka (Priapella intermedia)
► piękniczka pasiasta (Priapella bonita)

► limka czarnobrzucha (Limia melanogaster)
► limka dominikańska (Limia dominicensis)
► limka garbata (garbatka) (Limia nigrofasciata)
► limka karłowata (limka barwna) (Limia heterandria)
► limka kubańska (Limia vittata)
► limka ozdobna (Limia ornata)
► limka prążkowana (Limia caudofasciata)

► wdówka czteroplama (Phallichthys quadripuncatus)
► wdówka pitierka (Phallichthys pittieri)
► wesoła wdówka (Phallichthys amates)
► wieloplamka (hodowlana forma jednoplamki)

© Lady BonaFide

Wykorzystywanie i publikowanie w części lub całości tekstów, zdjęć i rysunków bez zgody autora jest zabronione i podlega ochronie prawa autorskiego